'Ik ben op zoek naar een Piston-machine.'

Misschien wel de meest gehoorde opmerking die wij hier in de winkel krijgen. Maar wat is nu precies een Piston-machine? Ook wel zuiger. En waarom word dit zo vaak zo genoemd? Zoals een koffievlek in je witte t-shirt wil ook dit niet meer weg en ben ik bang dat dit ook niet snel weg zal gaan. Mensen bedoelen met Piston-machine een half-automaat. Je weet wel, die type machine waarmee je zelf de espresso zet, er vaak een aparte bonen-maler ernaast hebt staan en een filterdrager die ook maar nooit perfect recht uitgelijnd wilt zitten. Nog zo’n misvatting. Maar in feite hebben deze machines helemaal niets met een piston te maken. Oké, je hebt de befaamde hefboom-machines, maar daar wil ik het nog niet over hebben. Misschien later.

Ja, ik klink hier nu zeer zeker als een chagrijnige oude man die door zijn lamellen naar buiten kijkt en klaagt over elke beweging of geluiden die hij waarneemt. Dus allereerst wil ik even zeggen dat wij jullie absoluut niet de schuld geven van deze misconceptie… Jullie houden het enkel in stand. Voor de “research” Google-de ik naar meerdere termen refererend naar Piston: "Piston-machine” “Piston-automaat” “Piston-mechanisme” en simpelweg “Piston”. Tot mijn verbazing toonde elk resultaat wel op een manier iets dat te maken heeft met een espresso halfautomaat. Dus zelfs het internet zet jullie op het verkeerde spoor. De zoekterm Piston-mechanisme liet enkel een foto zien van een filterdrager. Dat gaf voor mij aan dat mensen het hebben over de filterdrager als zogenoemde piston. Echter is het vrij duidelijk als je simpelweg kijkt naar de drager dat dit op geen enkele manier over een piston beschikt. Zie filterdrager:

Is het dan Pistool?

Nee… Nee dat is het niet.

Dit is een pistool. Waterpistool om precies te zijn. Je zou een koffie-pistool kunnen fabriceren door hier koffie in te doen, maar buiten dat heeft ook dat niets met koffie te maken. En een Pistolet is het ook niet. Deze heb ik persoonlijk nog nooit gehoord, echter mijn collega's al een aantal keer en die vind ik persoonlijk wel het leukst. Ik zie dan pistolet broodjes voor mij die in halfautomaten hangen. 

Dus wat is een Piston?

Simpel gezegd is een Piston een rond onderdeel dat in een cilinder op en neer beweegt en zo lucht, brandstofmengsel of vloeistof aanzuigt, comprimeert, expandeert (na ontsteking mengsel) en de uitlaatgassen uitdruift. We zien dit veel bij auto-motoren of ouderwetse stoomtrein motoren. De taak van de zuiger daar is om kracht over te brengen van het exploderende gas naar de krukas. Elke zuiger in de cilinder is verbonden door een stang waardoor deze op en neer kan bewegen. Lucht en brandstof worden met elkaar gemengd en in de cilinder getrokken. De cilinder comprimeert het mengsel, de vonk ontsteekt het en je hebt kracht. De resulterende uitzettende gassen van deze verbranding drijven de motorzuiger naar voren om op dezelfde manier te bewegen als het indrukken van het pedaal van een fiets ervoor zorgt dat het wiel beweegt. Er zijn drie soorten zuigers, elk genoemd naar hun vorm: platte bovenkant, koepel en schotel.

We zien het ook bij bepaalde muzikale instrumenten, bijvoorbeeld de Trompet. De knoppen indrukken van de trompet veranderd de toonhoogte van een noot. Maar ook hier weer niets over espresso.

De definitie van zuiger volgens de encyclopedie is; 1) Baggermachine 2) Boot 3) Deel van een auto 4) Deel van een drukpers 5) Deel van een motor 6) Deel van een pomp 7) Deel van een stoommachine 8) Deel van een voertuig 9) Huid van een jong kalf--ja, serieus... 10) Onderdeel van een voertuig 11) Piston 12) Plaaggeest 13) Plunjer 14) Pomp 15) Schip 16) Vaartuig 17) Zuiginstallatie.

Oké. Waarom zijn we het dan Piston gaan noemen?

Eerlijk gezegd heb ik geen flauw benul. Het enige wat ik mij kan bedenken is dat het iets te maken heeft met de hefboom-machine, ook wel lever-machine. Dit is namelijk de enige machine die daadwerkelijk een zuiger heeft. Deze machines hebben een hendel die een zuiger bedient om water door de koffie heen te drukken. Deze machines vind je ook enorm veel in Italië. Het land dat de espresso heeft uitgevonden. Eerst dacht ik zelf ook dat dit de eerste espressomachine was, maar helaas voor mijn argument is dat niet waar. Dus daarvan komt het ook niet.
Dus ik hoor je al zeggen: ‘Aha! Ze bestaan wel!’ Ja, dit klopt. Anti-climax? Neen… Als je met Piston-machine een hefboom-machine bedoelt, dan heb je het correct, maar bedoel je machine met een elektrische pomp, dan bedoel je gewoon espressomachine.